Меню
Разработки
Разработки  /  Родной язык и литература  /  Уроки  /  6 класс  /  Аат тылга түмүктүүр уруок

Аат тылга түмүктүүр уруок

Заключительный урок по существительному (якутский язык).
14.05.2023

Содержимое разработки

Протопопова Татьяна Родионовна,

Е.С. Сивцев – Таллан Бүрэ аатынан

Бөтүҥ орто уопсай үөрэхтээһинин оскуолата,

Нам улууһа

Урбаан оскуолата

(аат тылы түмүктүүр уруок)

Уруок көрүҥэ

Оонньуу-уруок

Уруок тиэмэтэ

Урбаан оскуолата (аат тылы түмүктүүр уруок)

Кылаас

5

Уруок сыала

Оонньуу нөҥүө оҕо билиитин чиҥэтии

Уруок соруга

1) Тэңнээн, кэтээн көрүү түмүгэр аат тыл чиҥэтэргэ усулуобуйа тэрийии.

2) Толкуйдуур, ырытар, кэтээн көрөр дьоҕурдарын чиҥэтиигэ туһаныы. Аат тылы араарар, ырытар сатабылы чиңэтии.

3) Бөлөҕүнэн үлэ кэмигэр бэйэ санаатын этии, эйэлээхтик, биир санаанан үлэлээһини тэрийии. Бэйэ бэйэни болҕойон истэргэ, санааны аһаҕастык этэргэ иитии.

Уруок тэрилэ

Өҥнөөх харандаас, лиис, хартыыналар, буукубалар.

Үөрэх предметин үөрэтии түмүгэ

Тустаах үөрэх предметин үөрэтии түмүгэ

Үөрэх сатабылларын сайыннарыы түмүгэ

Ытык өйдөбүллэри иҥэрии өйдөбүллэрэ

  • Аат тыл өйдөбүлүн, суолтатын билэр, туттар;

  • Диалог (кэпсэтии, санаа үллэстии, ыйыталаһыы о.д.а.) сатаан туһанар;

  • Аат тыл өйдөбүлүн, суолтатын өйдүүр, ырытар, туһанар;

  • Сааһыгар сөп түбэһэр тиэкиһи суолтатын өйдүүр, быһаарар.

  • Үлэ араас көрүҥэр сыал-сорук туруорунар, былаанныыр, түмүгүн сабаҕалыыр, үлэтин хонтуруолланар, сыаналанар;

  • Эбии матырыйаалынан үлэлиир;

  • Үлэ кэмигэр бодоруһуу сиэрин тутуһан, бииргэ үлэлиир кыахтанар.

  • Киһи сайдыылаах уонна ситиһиилээх буоларыгар төрөөбүт тылын суолтатын өйдүүр;

  • Тылын сайыннарар баҕаны үөскэтии;

  • Төрөөбүт тылын барҕа баайын сыаналыыр, тыл кэрэтигэр умсугуйар, этигэн тыл күүһүн, кыаҕын толору туһанарга, тылын-өһүн бэйэтэ сатаан чочуйан, тупсаран, санаатын сиһилии этэргэ, кэпсииргэ дьулуһар;

  • Тугу билэрин-билбэтин, тугу ситэри үөрэтиэхтээҕин арааран өйдүүр.

Уруок тутула

Уруок түһүмэхтэрэ

Үөрэх предметтэрин үөрэтии түмүктэрэ

Учуутал оҥорор дьайыылара

Үөрэнээччи оҥорор дьайыылара

Уруогу тэрийии, сыалы-соругу быһаарыы

Бэйэни салайыныы.

Уруокка тэринии:

1. Оҕолор уруокка бэлэмнэрэ;

2. Оҕо болҕомтотун тардыы;

3. Уруок сыалын толорорго туһаайыы.

1. Оҕолор уруокка бэлэмнэрин бэрэбиэркэлээһин;

2.Оҕолор болҕомтолорун тардыыга сөптөөх дьайыылары оҥоруу.

- Үтүө күнүнэн! Бары бэйэ-бэйэбитигэр көмөлөһөн үлэлиэххэ.

- Бэйэ уруокка бэлэмин хонтуруолланыы;

  • Учууталы боҕойон истии.

Проблема туруоруу

Эрдэ ылбыт билиилэригэр олоҕуран кэтээн, тэңнээн көрүү ньымалары туһанан проблеманы туруоруу.


-Биһиги ханнык саҥа чааһы биллибит?


-тургутук толоробут.


  • Саамай трендовай сериал ханныгый?

  • Билигин хайыыр эбиппитий?

  • Ооонньуу нөҥүө аат тылы хатылыыбыт.


  • Аат тыл




-?



-Игра в кальмара.




-Оонньуур эбиппит.


Чиҥэтии











































  • Оонньуу сорудахтарын толорорго тэринэр.

  • Сорудаҕы толорууга бэйэтин салайынар.

  • Бэйэ санаатын этэр.

  • Инники ылбыт билиитин чиҥэтэр.

  • Оонньуубут 5 түһүмэхтэн турар. Хас түһүмэх аайы сорудах бэриллэр, ону толороҕут.

Сөпкө толорууга сыана биэрэбин. Саҕалыаххайын, ситиһиини баҕарабын.


1 оонньуу.

Бытааннык айанныаҥ, түргэнник тиийиэҥ.

Кэннибинэн хайыһан турабын. Эргийдэхпинэ тохтуугут. Ыйытыыга хоруй. Сөптөөх эппиэт иһин сыана.

Болҕойуҥ.

2 оонньуу.

Харахтар.

Сорудах бэриллэр. Биир аат тылынан этэллэр.


3 оонньуу.

Быа уһуна.

Биирдии барымайы ааттаан уһун быа курдук оҥороллор.


4 түһүмэх.

Фишкалаах оонньуу.

Иккилии буолан бэриллибит тылы түһүктүүллэр. Хас биирдии сөп түһүккэ Фишка биэриллэр.

5 оонньуу.

Өстүөкүлэ оонньуу.

Кумааҕылар сыталлар. Таба тайаныахтаах. Сыыһа тайыммыкка тылы састаабынан ырытыы бэриллэр.

  • Сөп, өйдөөтүбүт.

  • Махтал.











  • Эппиэттииллэр









-Эппиэттииллэр.







  • Биир оҕо

Биир барамайы уурар, ааттыыр.





Лиискэ түһүктүүллэр. Алҕаһа суох оҕо кыайар.







  • Тылы састаабынан ырыталлар.

Уруок түмүгэ.

Рефлексия.

Саха тыла баайын, дьиктитин, кэрэтин туһунан санааларын этэллэр. Уруок бүтүүтэ бэйэлэрин сыанала үөрэнэллэр эбэтэр туох табыллыбатаҕын хонтуруолланаллар.

  • Уруокпутун түмүктүөххэ. Аат тылы чиҥэттибит дуо? Тугу билиэххитин баҕардыгыт?

  • Бэйэ санаатын этии. Сыана туруорунуу.













Сорудахтар:

1 оонньуу.

  1. Бас билии – тардыылаах аат тыл

  2. -лар сыһыарыы – элбэх ахсаан

  3. Хас түһүк баарый? – 8 түһүк

  4. Аат тыл сирэйдэниитэ – мин, эн, кини, биһиги, эһиги, кинилэр.

  5. Дьокуускай Өлүөнэ, Аммосов – анал аат

  6. Этиигэ оруола – туһаан

  7. Элбэх ахсаан – биир ахсаан

  8. Тардыылаах аат тыл хас түһүктээҕий? – 8

  9. Дуоска, паарта, түннүк – уопсай

  10. Аат тыл өйдөбүлэ – барамай

  11. Аат тыл ыйытыыта – Ким? Туох?

2 оонньуу:

  1. Эһэ, бөрө, бэдэр, сиэгэн.

  2. Хомордуос, ооҕуй оҕус, бырдах, тэмэлдьигэн.

  3. Кинигэ, тэтэрээт, уруучука, харандаас.

  4. Остуол, олоппос, дьыбаан, хомуот.

  5. Бурдук, сымыыт, суода, үүт.

  6. Собо, сордоҥ, хатыыс, кыһыл харах.

  7. Тиит, харыйа, хатыҥ, бэс.

  8. Сулус, халлаан, ый, күн.

  9. Сүрэх, тыҥа, бүөр, быар.

  10. Сиэл, туйах, кымыс, чаппараах.

  11. Үүт, ньирэй, хотон, балбаах.

  12. Хаар, күрдьүк, тымныы, кырыа.

  13. Чалбах, бадараан, ардах, кустук.

  14. Оҕурсу, сүбүөкүлэ, моркуоп, луук.

  15. Талах олоппос, көмүлүөк, наара орон, муус түннүк.

  16. Инчэҕэй, ыраас, тоҥ, дьэҥкир.



3 оонньуу.

Мал илдьэ кэлэллэр.



4 оонньуу.

Дьүкээбил, кустук, баахыла, кытыйа, кымыс, чороон, салама, сандалы, талах, үрэх, хомус, дэйбиир, хопто, улар.



5 оонньуу.

Тыыларын

Муҥхаттан

Хапхааны

Хайыһардарынааҕар

Эбэлиин

Ааҕааччылары

Быраатым

Олоппоһу

Остуолтан

Түннүгү

Маһынан

Талахтан

Миискэлэр





  1. Эһэ, бөрө, бэдэр, сиэгэн.



  1. Хомордуос, ооҕуй оҕус, бырдах, тэмэлдьигэн.



  1. Кинигэ, тэтэрээт, уруучука, харандаас.



  1. Остуол, олоппос, дьыбаан, хомуот.



  1. Бурдук, сымыыт, суода, үүт.



  1. Собо, сордоҥ, хатыыс, кыһыл харах.



  1. Тиит, харыйа, хатыҥ, бэс.



  1. Сулус, халлаан, ый, күн.



  1. Сүрэх, тыҥа, бүөр, быар.



  1. Сиэл, туйах, кымыс, чаппараах.



  1. Үүт, ньирэй, хотон, балбаах.



  1. Хаар, күрдьүк, тымныы, кырыа.



  1. Чалбах, бадараан, ардах, кустук.



  1. Оҕурсу, сүбүөкүлэ, моркуоп, луук.









Дьүкээбил,

кустук,

баахыла,

кытыйа,

кымыс,

чороон,

салама,

сандалы,

талах,

үрэх,

хомус,

дэйбиир,

хопто,

улар.

























Тыыларын

Муҥхаттан

Хапхааны

Хайыһардарынааҕар

Эбэлиин

Ааҕааччылары

Быраатым

Олоппоһу

Остуолтан

Түннүгү

Маһынан

Талахтан

Миискэлэр



-75%
Курсы повышения квалификации

Занимательное искусствознание: как научить школьников понимать искусство

Продолжительность 72 часа
Документ: Удостоверение о повышении квалификации
4000 руб.
1000 руб.
Подробнее
Скачать разработку
Сохранить у себя:
Аат тылга түмүктүүр уруок (20.51 KB)

Комментарии 0

Чтобы добавить комментарий зарегистрируйтесь или на сайт