Мастер-класс 7класс

Мастер – класс

« Чÿм – jаҥдарыс ундыбайлы»

(видео кöргузилет)

Ÿредучиниҥ сöзи

-Кыс па? Уул ба?

-Шыҥырак эдинер бе? Камчы тудар ба?

-Эр бе? Эпши бе?

-Эчки саар ба? Элик адар ба?

(улус: Кыс, кыс)

-Кыс? Кыс-ол jакшы!

-Айдарда, слер кыс баланыҥ туулганын кöрдигер.

-Бала чыкса, кыс балала колбулу кандый чÿм- jаҥдар билеригер ? (каруулар)

-Эйе, чын айттыгар. Эмди мен слерге кыс баланыҥ кееркедим jарангыштары керегинде куучындап берейин.

* Jыламаш (каури)

*Кара санаалу улустыҥ кöзи öтпöзин, каргышту тили тийбезин - бу jыламаштыҥ тöс учуры.

*Jинjилердиҥ кажы ла öҥи база учурлу ла байлу деп айдыжатан.

-Бала 3 jашка jашка jетсе, чачына нени тагып jат?(каруу)

-Эйе. Кыс бала чÿрмештÿ болотон jаҥду. Кебиниҥ jалбак jаказына 3 jажы jетсе, шалтрак тагылып jат.

(доского табличка илер)

-Шалтрак балага тагылды. Бистиҥ кыс балагыс jаанады, 7 jашка jетти.

-Эмди бу öйдö нени тагарыс? (каруулар)

- Чын. Бала 7 jажына jетсе, кебиниҥ jалбак jаказындагы шалтыракты чечип, шымырак тагат.

-Кыс баланыҥ 12 jажы толгондо, оныҥ бажын кара артыспай, шымыракты чечеле, сыҥар шаҥкы ööрÿп берер. Кижиге качса, чачты орто jарып, 2 эттире öрöр.

-Келин кижиниҥ тулуҥында тана база jаан учурлу. Ол айыл-jуртыныҥ, бала-барказыныҥ куйак-коручылы.

-Алтай албатыда «öмöлÿ иш öчпöс» деп кеп сöс бар. Айдарда, öмöликтерле иштеп ийектер.

Слайд:

ÿредÿчиниҥ сöзи:

Ак шымырагы шыҥырап,

Кыстары jÿрген Алтайыс.

Шымырагы мызылдап,

Кыстары jÿрген Алтайыс.

-Бÿгÿн слерле шымырак тизип, кееркедип ÿренерис. (иш öмöликтерле)

-Кажы ла кижи эне. Слер кызарга учурлалган шымыракты чÿмдÿ алкыш сöстöрлö алкап, амадап тагып береригер. (öмöликтер ÿлекерин корыгылайт, алкыш айдат, jаҥар кожоҥло тÿгезет)

-Эрчимдÿ иш учун ончогорго jаан быйан!

Jебрен тебилген кöк-таман чечектий

Jарашты ла jакшыны jайап jÿрели.

Чÿм-jаҥысты , алтындый корулап,

Алтай адысты бийик тудалы.

- Кÿндÿлÿ камыстыҥ турчыларына:

Учурлалган сыйымнаҥ

Кÿÿн-санаагар jарыгай,

Уткып-чÿмдеп бергемнеҥ

Кÿлÿмjигер jайылгай!