Параллель және айқас түзулер

Сабақтың тақырыбы : Параллель және айқас түзулер

Анықтама - 1. Бір жазықтықта жатпайтын екі түзу айқас түзулер деп аталады.(10,а - сурет)

С₁ D₁

В₁ А₁

С D

В А

АВ мен А₁D₁ және ВС мен А₁В₁ жұптары айқас түзулерге мысал болып табылады.

Бір жазықтықта жататын екі түзу қиылысуы да, қиылыспауы да мүмкін екені бізге белгілі. Мысалы, қарастырылған кубтың бір жағында жатқан АВ мен ВС түзулері В нүктесінде қиылысса, ал АВ мен DС түзулері қиылыспайды.

Анықтама – 2 . Бір жазықтықта жататын және өзара қиылыспайтын екі түзу параллель түзулер деп аталады ( 10, ә - сурет ) .

Мысал. а в, в с. а және с түзулері параллель болмайтынын дәлелдеңдер.

Бер: а,в,с түзулер. с

а в, в с.

Д/к: а с в

Шешуі: а



1. а в, онда а , в  ; (анықтама – 2)

2. в  с, онда с  , (анықтама – 1 )

3. с  , онда а с.

М ысал. ОА және ОВ кесінділері  жазықтығын А₁ , В₁ нүктелерінде қияды. А₁ , В₁ нүктелері ОА және ОВ кесінділерінің орталары. Егер А₁В₁= 3,8 см болса, онда АВ арақашықтығын табыңыздар. О 

Бер:  - жазықтығы, А₁В₁= 3,8 см.

  ОА= А₁

  ОВ= В₁

ОА₁= А₁А А₁ В₁

ОВ₁= ВВ₁

Т/к: АВ= ? А В

Шешуі:

1.  АОВ ~  А₁ОВ₁

2. АВ : А₁В₁= 2

3. АВ = 2А₁В₁= 2 3,8 = 7,6 см

Жауабы : АВ = 7,6 см

Сұрақтар:

Параллель түзулер дегеніміз не?

Айқас түзулер дегеніміз не?

Үй жұмысы:

1. АВ және СД түзулері өзара параллель.АС мен СД айқас түзулер бола ма?

2. АВСДА1В1С1Д1 кубы берілген.Айқас түзулерде жататын куб қырларының жұптарын жазыңдар