Раздаточный материал

Атау септігіндегі зат есімдерге   ілік септік жалғауларын қосып жазыңыз.

 Үй бөліктерін есіңе сақта,осы сөздерге ілік септігінің жалғауларын жалға.

Көп нүктенің орнына тиісті жалғауларды жалғап жаз.

Ата,әке,әже,ана,сіңлі,қарындас,іні,әпке,нағашы,  жиен, ұл,қыз,бала,сәби,бойжеткен, бозбала.

Төбе,іргетас,қабырға,еден, шатыр, есік,терезе.

Отан...,ел...,ауыл...,қала... .

Әже...,ата...,бала...,қыз... .

Қалам...,сызғыш...,бояу...,

Теледидар..., гүл...., үй..., жер...,саябақ...,көл....

Асты сызылған сөздерге сұрақ қойыңыз.

Сөздерді жазып, сөйлемдер құрастыр.

Сөздерге сұрақ қой.

Олегтің сөмкесі бар.Алманың орамалы жаңа. Табиғаттың байлығы өзен,көл.Ауылдың ауасы таза.

Бұзау,құлын,лақ,қозы,торай, күшік,балапан.

Үлгі: Бұл-сиырдың бұзауы.

Баланың,Қанаттың,қаздың, үйректің, Жұлдыздың, Алманың, өріктің, таудың , ағамның,шелектің,дәрігердің.

Керекті жалғауларды жалға.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

Құс... ең қырағысы – сұңқар.

Құстар... ең үлкені-түйеқұс.

Төрт түлік... бірі-сиыр.

Қыран... көзі өткір.

Құс... ең үлкені –түйеқұс.

Құс... тірегі –қанат.

Аса бағалы түлік... бірі-түйе.

Адам... басты байлығы-денсаулық.

Өзеннің                        добы

Гүлдің                         қымызы

Құстың                        терезесі

Жылқының                 суы

Қыздың                        іші

Баланың                       ұясы

Сыныптың                  тарағы

Үйдің                           сабағы

Асан –ауылдың тұрғыны.

Мектептің ауласы әдемі.

Айнаштың атасы жақсы адам. Қаланың көшелері кең.

Таудың ауасы таза.Емхананың іші таза.

Тиісті жалғауды қойып жаз , аудар.

Көп нүктенің орнына тиісті дауысты дыбыстарды қойып,сөздерді жаз.

Мақалдарды оқы ,ілік септігіндегі сөздерге сұрақ қой.

Айнұр(-дың,-дің) көйлегі көк.

Балалар мектеп(-тың,тің) ауласында ойнады. Ағаш                      (-тың-тің) жапырақтары жасыл.

Көктемн...ң,ағашт...ң,гүлд...ң,

аспанн...ң, шөпт...ң,жұлдызд...ң,

қызғалдақт...ң,ботагөзд...ң,қалампырд...ң,шегіргүлд...ң ,  гүлкекіре-н...ң,көкнәрд...ң .

1.Ай-ортақ,күн-ортақ,

Шебердің қолы – ортақ.

Шешеннің тілі-ортақ.

2.Қыз өссе,елдің көркі,

Гүл өссе,жердің көркі.

3.Әдептіліктің белгісі,

Иіліп сәлем бергені.

Мәтінді оқып, қазақшаға аудар.

Жаңылтпашты дұрыс айтып үйрен.

Ілік септігі жалғауын жалға.

Лебедя называют царем птиц. У него белоснежное оперение,на длинной гибкой шее маленькая изящная головка. Движения птицы плавны,величавы.

Екеуінің жасы шамалас,

Бірінің шашы –қара шаш.

Екіншісінің шашы-ақ шаш аралас.

 Бала...-  балалар...                          

  Үй...-  үйлер...,                  

  Ағаш...   -ағаштар...,

  Күшік... – күшіктер....,

  Кісі...- кісілер...

Келесі  сөздерге  барыс септігі жалғауларын қосып жазыңыз.

 Сөйлемдерді толықтырып жаз.

Көп нүктенің орнына барыс септігі жалғауларын жалғап жаз.

Ата,әке,әже,ана,сіңлі,қарындас,іні,әпке,нағашы,  жиен, ұл,қыз,бала,сәби,бойжеткен, бозбала.

Назым (қайда?) (город)-ға кетті.

Ол (қайда) (село)-ға келеді.

Мен(қайда?) (библиотека)-ға келдім. Ол (кому?) (нам) кітап оқып берді.

Отан...,ел...,ауыл...,қала... .

Әже...,ата...,бала...,қыз... .

қалам...,сызғыш...,бояу...,

теледидар..., гүл...., үй..., жер...,саябақ...,көл....

Асты сызылған сөздерге сұрақ қойыңыз.

Сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Сөздерге сұрақ қой.

Әсет ауылға кетті.Әкем егіншіге көмектесті. Айдос итке тамақ берді. Таңертең ағам шөпке барады. Әжем далаға шықты.

Мектепке,балабақшаға,  дәріханаға,емханаға,асханаға.

Егінге-егіншіге,                  балыққа-балықшыға ,                  малға-малшыға,                     сыныпқа-сыныптасқа,   ауылға-ауылдасқа ,                                 жылқыға –жылқышыға.

Барыс септіктегі сөздердің астын сыз.Оларды атау септігінде жаз.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

Дала гүлге бөленді,   Қуанышқа кенелді.

Орман,тоғай,бақтарда

Құстар сайрай жөнелді.

Қойға           сеніммен қарау

Тауыққа       құрмет көрсету

Құсқа           сыйлық сыйлау

Досқа            ұя жасау

Сабаққа        көлікпен жету

Үлкенге        жем шашу

Досқа            шөп беру

Қалаға           дайындалу

Мен Айжанға уәде бердім.

Мен сыныпқа қоңыраудан соң келдім. Мен мұғалімге үй тапсырмасын орындамағанымды айттым.Айдын ағай балаларға кәмпит берді.Қонақтар далаға шықты.

Тиісті жалғауды қойып жаз, аудар.

Көп нүктенің орнына тиісті дауыссыз дыбыстарды қойып, сөздерді жаз.

Мақалдарды оқы, барыс септігіндегі сөздерге сұрақ қой.

Екі бала ойыншық (-қа,-ке) таласты.Автобус аялдама                (-ға.-ге) тоқтады.Аққулар су(-ға,-ге қонды. Әжем егінші (-ға,-ге) шәй берді.

Аю...а,түлкі...е,қасқыр...а,    жолбарыс...а, арыстан...а,сілеусін...е,ит...е.

1)Қарағайға қарап тал өсер,

Қатарына қарап тал өсер.

2)Дастарқанға емінбе,

Көп алдында керілме.

3)Аттыға жаяу жолдас болмас.

Барыс септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Өлеңді оқы,қарамен жазылған сөздерге сұрақ қой

Барыс септігінің жалғауын жалға.

Кімге? Мне,тебе,вам,ему,ей, нам,Вам,им.

Ата үйге ерте қайт,

Бізге қызық ертегі айт.

Шаршап қайтсаң жұмыстан,

Бүгін ойлап,ертең айт.

Мысық...-мысықтар...,

Ит...-иттер...,

Мал...-малдар...,

Құс...-құстар....

Көбелек...-көбелектер... .

Сөздерді табыс септігіне қойып жаз.Сөз құрамына талда.

Берілген сөздерден сөйлем құрастыр.Сөйлемдегі сөздердің ретін цифрмен белгіле.

Көп нүктенің орнына табыс септігі жалғауларын жалғап жаз.

Жылқылар,кітаптар,қаламым, бауырсақ, қуыршағым , қонжықтар,қағазым,үйлер,кісі,күшігім.

        2          3             1

 Балық,аулады,балықшы.

 Дәріні,әжем,ішті.

Шанышқымен,қою тамақты, жейді.

Отан...,ел...,ауыл...,қала... .

Әже...,ата...,бала...,қыз... .

қалам...,сызғыш...,бояу...,

теледидар..., гүл...., үй..., жер...,саябақ...,көл....

Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып,көшіріп жаз.

Табыс септігіндегі сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Сөздерге сұрақ қой.

Пышақпен (нені?)... кеседі.

Қасықпен (нені?)... жейді.

Кесемен (нені?)... ішеді.

Шанышқымен (нені?) ...жейді.

Оқулықты,кітапты,сызғыш ты,тақтаны,терезені,есікті, орындықты,гүлді.

Әкені,атаны,баланы,немерені,

ауылды,қаланы,малды,аңды, құсты,жәндікті,көбелекті.

Үлгі: әкені (кімді?)

          құсты (нені?)

Табыс септігіндегі сөздердің астын сыз.Оларды атау септігінде жаз.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

          Жұмбақтар

1  )Жерді тырнап,                                         

     Бұтаны ырғап,

    Шөпті сипап,

    Ұшады зырлап,

    Жанын қинап ,                                  

    Ұлиды зарлап.    (Боран)

2) Жалынды үрлеп шалқытады,

    Темірді бірлеп балқытады.

                                 (Көрік)

Сабақты                  қорғау

Сусынды                сөндіру

Ананы                     жуу

Отанды                   сыйлау

Еденді                    құрметтеу

Қонақты                 қорғау

Отты                       ішу

Табиғатты              оқу

Мен гүлді алдым.

Сен гүлді алдың.

Сіз гүлді алдыңыз.

Ол гүлді алды.

Мен әжемді көрдім.

Сен әжеңді көрдің.

Сіз әжеңізді көрдіңіз.

Ол  әжесін көрді.

Тиісті жалғауды қойып, мақалдарды жатқа айт.

Табыс септігіндегі сөздерді табыңдар.

Мәтінді орысшаға аудар.

1)  Мақтаншақ(-ты,-ды)        

   мақтасаң,басыңа   секіреді.

2) Құс(-ды,-ты) қанат ұшырар,

     Ер(-ті,-ді) талап ұшырар.

3) Түлкі (-ді,-ні)  түн асырайды.

Адамның басты байлығы-денсаулық.Денеңді шынық- тырсаң,өзіңді еркін сезіне- сің.Спорт өмірді сүюге,уақытты қадірлеуге

тәрбиелейді.Спортты өзіңе серік ет.

Маған қазақ тілі сабағы ұнайды.Біз қазақша оқуды, жазуды үйрендік.Мәтіндерді,

қысқа әңгімелерді,ертегілерді оқимыз,өлеңдерді жаттаймыз,

қазақ әндерін жаттаймыз.

Жұмбақтарды шешеміз.

Табыс септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Мәтінді оқып,сөздік арқылы аударыңдар.

Табыс септігінің жалғауын жалға.

Кімді? Меня,тебя,вас,его,ее, нас,Вас,их.

Мухтар принес Кариму две книги.

-Карим,возьми эти книги, прочитай их.

-Спасибо,я прочитал эти книги.Это интересные книги.

Оқулық... –оқулықтар....,

Сағат...-сағаттар...,

Терезе...-терезелер...,

Бала ...-балалар...,

Қайықты-қайықтар... .

Сөздерді жатыс септігіне қойып жаз. Сөз құрамына талда.

Жақша ішіндегі жалғаулардың тиістісін қойып,сөйлемдерді жаз.

Ай аттарын ретімен жазып, жатыс септігінің жалғауларын жалға:

Көл,өзен,теңіз,мұхит,қыс,   жаз, көктем, жаз, жел, ,  аяз, боран,мектеп,үй,емхана, асхана.

Әділ (-да,-де) шаңғы бар.

Әділет (-та,-те) шана бар.

Қаңтар (-да,-де) боран соғады.

Қыркүйек(-та,-те) сабақ басталады.       

Үлгі: қаңтарда ...

Көп нүктенің орнына сан есімдерді қойып,жатыс септігіндегі сөздерге сұрақ қой

Жатыс септігіндегі сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Сұрақтарға жауап бер.Жатыс септігіндегі сөздерді атау септігінде жаз.

Айдын ...қатарда отыр.

Сыныпта ... оқушы бар.

... терезеде гүл тұр.

Бір партада ... оқушы отыр.

Қажетті сөздер: үшінші,он бес, бірінші,екі.

Қалада, ауылда, асханада , жерде, аспанда, Ақылбекте, Жанатта,оқушыда,мұғалімде.

Сенің атың кім?

Сен нешінші сыныпта оқисың?

Отбасыңда неше адам бар?

Әкең қайда жұмыс істейді?

Шешең қайда жұмыс істейді?

Жұмбақтарды көшіріп жазып,жатыс септігіндегі сөздердің астын сыз.Аудар.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді толықтырып жаз

          Жұмбақтар

1) Жазда  жайнайды,

    Күзде жайрайды.

               (Ағаш жапырағы)

2)Қыста шыны боп қатады,

   Жылыда су боп жатады.

                          (Мұз)

3) Суда қалқиды,

     Жылыда балқиды.

                           (Мұз)

Асханада                демалу

Сыныпта                егін жинау

Жазда                     сабақ оқу                   

Қыста                      шаңғы тебу                                                                                        Күзде                      тамақтану                                        

Жексенбіде           суға шомылу

(На столе) ақ бор жатыр.

(На окне) гүлдер тұр.

( В классе) отыз оқушы бар.

(В школе) сабақ басталды.

(В парке) гүлдер өседі.

(Зимой) қар жауады.

(Летом) балалар суға түсті.

Тиісті жалғауды қойып, мақалдарды жатқа айт.

Жақшаны ашып,тиісті сөзді қой.Тиісті сөздерге сұрақ қой.

Мәтінді орысшаға аудар.

1) Қаңтар(-да,-де) қалпақ киім болмайды.

2) Сауда (-да.-де) достық жоқ.

3) Көктем(-де,-да) жерге түскен  бір дән,

Күзді күні мың дән болады.

Анам –сатушы.Ол (мектепте,дүкенде) жұмыс істейді.Ағам-ұшқыш.Ол(ауру-        

ханада,мейрамханада) жұмыс істейді. Әпкем-аспаз. Ол (асханада, шахтада) жұмыс істейді.

Менің атым Айдар.Мен жетінші сыныпта оқимын. Ақтөбе қаласында тұрамын.

Жатыс септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Мәтінді оқып,сөздік арқылы аударыңдар.

Жатыс  септігінің жалғауын жалға.

Кімде? Уменя,у тебя,увас,  у него,у нее, у нас,у Вас,                   у них.

Арсен,Дина,Асан пошли в лес.В лесу деревья.Тут большая елка. В лесу цветы.Зина собирала цветы.Вдруг Асан увидел ежа. Еж сидел в траве.Он был маленький.Мальчики взяли ежа домой.

Мектеп... –мектептер...

Сынып...-сыныптар...

Бала...-балалар...

Көл...-көлдер...

Ағаш...-ағаштар...

Сөздерді шығыс септігіне қойып , сөйлемдер құрастыр.

Жақша ішіндегі жалғаулардың тиістісін қойып, сөйлемдерді жаз.

Сөйлемдерді оқып,қарамен жаылған сөздерге сұрақ қой.

Қала,өзен,ауыл,тау,  сырғанақ.

Оқушылар сынып (-тан,-тен) шықты. Ағам (-нан,-нен) хат келді. Әкем өзен (-нан,-нен) балық әкелді. Әжем қала                       (-дан,-ден) келді.

Жұмысшы цехтан шықты.Ол шкафтан киімін алды.Ол қоймадан шеге алды. Үй сарайдан үлкен.

Сөйлемдерді көшіріп, сұрақтардың орнына тиісті сөздерді қой.

Шығыс септігіндегі сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Мақалдардағы шығыс септігіндегі сөздерді атау септігіне қойып, септе.

Хатты (кімнен?) алдың?

Хатты ... алдым.

Ұста  үстелді (неден?) жасады. Ұста үстелді ... жасады.

Қала,қаланың,қалаға,қаланы, қалада,қаладан,қаламен.

Қағаз,қағаздың,қағазға,қағазды

қағаздан,қағазбен.

Түйе жүктен қашып құтылмас,

Ат арбадан қашып құтылмас.

Ауылы жақын ит қасқырдан қорықпас.

Жұмбақтарды көшіріп жазып,шығыс септігіндегі сөздердің астын сыз. Аудар.

Сөйлемдерді оқы. Кімнен?Қайдан? сұрақтарына жауап беретін сөздерді тап.                                                                                                                          

Шығыс септігіндегі сөздерді табыңдар, оған сұрақ қойыңдар.

Мәтінді орыс тіліне аудар.

          Жұмбақтар

1.Топырақтан нәр алып,

   Тамырлары таралып.

   Өсіп шықты еккенім,

   Көріктенді мекенім.

                          ( Ағаш)

2. Бақшадан жер қазып,

     Жиып алдым жез қазық.

                            (Сәбіз)

-Балықшы балықты қайдан шығарды?

-Балықшы балықты қайықтан шығарды.

-Сен балықты кімнен алдың?

-Мен балықты балықшыдан алдым.

- Бақа қайдан шықты?

-Бақа судан шықты.                               

Малшылар қыста басына жылы бөрік киеді,аяғына пима немесе етік киеді.Бөрікті теріден жасайды,қолғапты жүннен тоқиды,пиманы жүннен басады.Бөрік,қолғап,етік,пима дүкендерде сатылады.

Тиісті жалғауды қойып, мақалды жатқа айт. Аудар.

Жақшаны ашып, жалғаулар- ды жалға. Зат есімдерге сұрақ қой.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

Қотыр қол (-дан,-ден) жұғады,

Пәле тіл (-дан,-ден) жұғады.

Асқар Асан (-нан,нен) шана алды. Айгүл Аязата (-дан,-ден) сыйлық алды.Әпкем дүкен                       (-нан,-нен) шырша әкелді.

Қайсар мұзайдын (-нан,-нен) келді.

Айзада кинодан шықты.

Асқар Нұрланнан кіші.

Нанды ұннан жасайды.

Ол жұмысын сегізден бастады.

Әсем Әсеттен кітап алды.

Шығыс  септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Сөздерге Кімнен? Неден? сұрақтарын қой.

Шығыс  септігінің жалғауын жалға.

Кімнен ? От меня, от тебя, от вас,  от него, от нас, от  Вас,  от них.

Баладан, қаладан,Әсеттен,

ауданнан,аспаннан, Шоқаннан,

мектептен, мұғалімнен,                                               сабақтан, оқулықтан, қаздан, қардан,журналдан,анамнан, достарымнан.

Аудан ... – аудандар...

Өзен...- өзендер...

Қайық... – қайықтар...

Оқулық... – оқулықтар...

Атау септігіндегі зат есімдерге ілік септік жалғауларын қосып жазыңыз.

Үй бөліктерін есіңе сақта,осы сөздерге ілік септігінің жалғауларын жалға.

Көп нүктенің орнына тиісті жалғауларды жалғап жаз.

Ата,әке,әже,ана,сіңлі,қарындас,іні,әпке,нағашы, жиен, ұл,қыз,бала,сәби,бойжеткен, бозбала.

Төбе,іргетас,қабырға,еден, шатыр, есік,терезе.

Отан...,ел...,ауыл...,қала... .

Әже...,ата...,бала...,қыз... .

Қалам...,сызғыш...,бояу...,

Теледидар..., гүл...., үй..., жер...,саябақ...,көл....

Асты сызылған сөздерге сұрақ қойыңыз.

Сөздерді жазып, сөйлемдер құрастыр.

Сөздерге сұрақ қой.

Олегтің сөмкесі бар.Алманың орамалы жаңа. Табиғаттың байлығы өзен,көл.Ауылдың ауасы таза.

Бұзау,құлын,лақ,қозы,торай, күшік,балапан.

Үлгі: Бұл-сиырдың бұзауы.

Баланың,Қанаттың,қаздың, үйректің, Жұлдыздың, Алманың, өріктің, таудың , ағамның,шелектің,дәрігердің.

Керекті жалғауларды жалға.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

Құс... ең қырағысы – сұңқар.

Құстар... ең үлкені-түйеқұс.

Төрт түлік... бірі-сиыр.

Қыран... көзі өткір.

Құс... ең үлкені –түйеқұс.

Құс... тірегі –қанат.

Аса бағалы түлік... бірі-түйе.

Адам... басты байлығы-денсаулық.

Өзеннің добы

Гүлдің қымызы

Құстың терезесі

Жылқының суы

Қыздың іші

Баланың ұясы

Сыныптың тарағы

Үйдің сабағы

Асан –ауылдың тұрғыны.

Мектептің ауласы әдемі.

Айнаштың атасы жақсы адам. Қаланың көшелері кең.

Таудың ауасы таза.Емхананың іші таза.

Тиісті жалғауды қойып жаз , аудар.

Көп нүктенің орнына тиісті дауысты дыбыстарды қойып,сөздерді жаз.

Мақалдарды оқы ,ілік септігіндегі сөздерге сұрақ қой.

Айнұр(-дың,-дің) көйлегі көк.

Балалар мектеп(-тың,тің) ауласында ойнады. Ағаш (-тың-тің) жапырақтары жасыл.

Көктемн...ң,ағашт...ң,гүлд...ң,

аспанн...ң, шөпт...ң,жұлдызд...ң,

қызғалдақт...ң,ботагөзд...ң,қалампырд...ң,шегіргүлд...ң , гүлкекіре-н...ң,көкнәрд...ң .

1.Ай-ортақ,күн-ортақ,

Шебердің қолы – ортақ.

Шешеннің тілі-ортақ.

2.Қыз өссе,елдің көркі,

Гүл өссе,жердің көркі.

3.Әдептіліктің белгісі,

Иіліп сәлем бергені.

Мәтінді оқып, қазақшаға аудар.

Жаңылтпашты дұрыс айтып үйрен.

Ілік септігі жалғауын жалға.

Лебедя называют царем птиц. У него белоснежное оперение,на длинной гибкой шее маленькая изящная головка. Движения птицы плавны,величавы.

Екеуінің жасы шамалас,

Бірінің шашы –қара шаш.

Екіншісінің шашы-ақ шаш аралас.

Бала...- балалар...

Үй...- үйлер...,

Ағаш... -ағаштар...,

Күшік... – күшіктер....,

Кісі...- кісілер...

Келесі сөздерге барыс септігі жалғауларын қосып жазыңыз.

Сөйлемдерді толықтырып жаз.

Көп нүктенің орнына барыс септігі жалғауларын жалғап жаз.

Ата,әке,әже,ана,сіңлі,қарындас,іні,әпке,нағашы, жиен, ұл,қыз,бала,сәби,бойжеткен, бозбала.

Назым (қайда?) (город)-ға кетті.

Ол (қайда) (село)-ға келеді.

Мен(қайда?) (библиотека)-ға келдім. Ол (кому?) (нам) кітап оқып берді.

Отан...,ел...,ауыл...,қала... .

Әже...,ата...,бала...,қыз... .

қалам...,сызғыш...,бояу...,

теледидар..., гүл...., үй..., жер...,саябақ...,көл....

Асты сызылған сөздерге сұрақ қойыңыз.

Сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Сөздерге сұрақ қой.

Әсет ауылға кетті.Әкем егіншіге көмектесті. Айдос итке тамақ берді. Таңертең ағам шөпке барады. Әжем далаға шықты.

Мектепке,балабақшаға, дәріханаға,емханаға,асханаға.

Егінге-егіншіге, балыққа-балықшыға , малға-малшыға, сыныпқа-сыныптасқа, ауылға-ауылдасқа , жылқыға –жылқышыға.

Барыс септіктегі сөздердің астын сыз.Оларды атау септігінде жаз.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

Дала гүлге бөленді, Қуанышқа кенелді.

Орман,тоғай,бақтарда

Құстар сайрай жөнелді.

Қойға сеніммен қарау

Тауыққа құрмет көрсету

Құсқа сыйлық сыйлау

Досқа ұя жасау

Сабаққа көлікпен жету

Үлкенге жем шашу

Досқа шөп беру

Қалаға дайындалу

Мен Айжанға уәде бердім.

Мен сыныпқа қоңыраудан соң келдім. Мен мұғалімге үй тапсырмасын орындамағанымды айттым.Айдын ағай балаларға кәмпит берді.Қонақтар далаға шықты.

Тиісті жалғауды қойып жаз, аудар.

Көп нүктенің орнына тиісті дауыссыз дыбыстарды қойып, сөздерді жаз.

Мақалдарды оқы, барыс септігіндегі сөздерге сұрақ қой.

Екі бала ойыншық (-қа,-ке) таласты.Автобус аялдама (-ға.-ге) тоқтады.Аққулар су(-ға,-ге қонды. Әжем егінші (-ға,-ге) шәй берді.

Аю...а,түлкі...е,қасқыр...а, жолбарыс...а, арыстан...а,сілеусін...е,ит...е.

1)Қарағайға қарап тал өсер,

Қатарына қарап тал өсер.

2)Дастарқанға емінбе,

Көп алдында керілме.

3)Аттыға жаяу жолдас болмас.

Барыс септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Өлеңді оқы,қарамен жазылған сөздерге сұрақ қой

Барыс септігінің жалғауын жалға.

Кімге? Мне,тебе,вам,ему,ей, нам,Вам,им.

Ата үйге ерте қайт,

Бізге қызық ертегі айт.

Шаршап қайтсаң жұмыстан,

Бүгін ойлап,ертең айт.

Мысық...-мысықтар...,

Ит...-иттер...,

Мал...-малдар...,

Құс...-құстар....

Көбелек...-көбелектер... .

Сөздерді табыс септігіне қойып жаз.Сөз құрамына талда.

Берілген сөздерден сөйлем құрастыр.Сөйлемдегі сөздердің ретін цифрмен белгіле.

Көп нүктенің орнына табыс септігі жалғауларын жалғап жаз.

Жылқылар,кітаптар,қаламым, бауырсақ, қуыршағым , қонжықтар,қағазым,үйлер,кісі,күшігім.

2 3 1

Балық,аулады,балықшы.

Дәріні,әжем,ішті.

Шанышқымен,қою тамақты, жейді.

Отан...,ел...,ауыл...,қала... .

Әже...,ата...,бала...,қыз... .

қалам...,сызғыш...,бояу...,

теледидар..., гүл...., үй..., жер...,саябақ...,көл....

Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойып,көшіріп жаз.

Табыс септігіндегі сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Сөздерге сұрақ қой.

Пышақпен (нені?)... кеседі.

Қасықпен (нені?)... жейді.

Кесемен (нені?)... ішеді.

Шанышқымен (нені?) ...жейді.

Оқулықты,кітапты,сызғыш ты,тақтаны,терезені,есікті, орындықты,гүлді.

Әкені,атаны,баланы,немерені,

ауылды,қаланы,малды,аңды, құсты,жәндікті,көбелекті.

Үлгі: әкені (кімді?)

құсты (нені?)

Табыс септігіндегі сөздердің астын сыз.Оларды атау септігінде жаз.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

Жұмбақтар

1 )Жерді тырнап,

Бұтаны ырғап,

Шөпті сипап,

Ұшады зырлап,

Жанын қинап ,

Ұлиды зарлап. (Боран)

2) Жалынды үрлеп шалқытады,

Темірді бірлеп балқытады.

(Көрік)

Сабақты қорғау

Сусынды сөндіру

Ананы жуу

Отанды сыйлау

Еденді құрметтеу

Қонақты қорғау

Отты ішу

Табиғатты оқу

Мен гүлді алдым.

Сен гүлді алдың.

Сіз гүлді алдыңыз.

Ол гүлді алды.

Мен әжемді көрдім.

Сен әжеңді көрдің.

Сіз әжеңізді көрдіңіз.

Ол әжесін көрді.

Тиісті жалғауды қойып, мақалдарды жатқа айт.

Табыс септігіндегі сөздерді табыңдар.

Мәтінді орысшаға аудар.

1) Мақтаншақ(-ты,-ды)

мақтасаң,басыңа секіреді.

2) Құс(-ды,-ты) қанат ұшырар,

Ер(-ті,-ді) талап ұшырар.

3) Түлкі (-ді,-ні) түн асырайды.

Адамның басты байлығы-денсаулық.Денеңді шынық- тырсаң,өзіңді еркін сезіне- сің.Спорт өмірді сүюге,уақытты қадірлеуге

тәрбиелейді.Спортты өзіңе серік ет.

Маған қазақ тілі сабағы ұнайды.Біз қазақша оқуды, жазуды үйрендік.Мәтіндерді,

қысқа әңгімелерді,ертегілерді оқимыз,өлеңдерді жаттаймыз,

қазақ әндерін жаттаймыз.

Жұмбақтарды шешеміз.

Табыс септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Мәтінді оқып,сөздік арқылы аударыңдар.

Табыс септігінің жалғауын жалға.

Кімді? Меня,тебя,вас,его,ее, нас,Вас,их.

Мухтар принес Кариму две книги.

-Карим,возьми эти книги, прочитай их.

-Спасибо,я прочитал эти книги.Это интересные книги.

Оқулық... –оқулықтар....,

Сағат...-сағаттар...,

Терезе...-терезелер...,

Бала ...-балалар...,

Қайықты-қайықтар... .

Сөздерді жатыс септігіне қойып жаз. Сөз құрамына талда.

Жақша ішіндегі жалғаулардың тиістісін қойып,сөйлемдерді жаз.

Ай аттарын ретімен жазып, жатыс септігінің жалғауларын жалға:

Көл,өзен,теңіз,мұхит,қыс, жаз, көктем, жаз, жел, , аяз, боран,мектеп,үй,емхана, асхана.

Әділ (-да,-де) шаңғы бар.

Әділет (-та,-те) шана бар.

Қаңтар (-да,-де) боран соғады.

Қыркүйек(-та,-те) сабақ басталады.

Үлгі: қаңтарда ...

Көп нүктенің орнына сан есімдерді қойып,жатыс септігіндегі сөздерге сұрақ қой

Жатыс септігіндегі сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Сұрақтарға жауап бер.Жатыс септігіндегі сөздерді атау септігінде жаз.

Айдын ...қатарда отыр.

Сыныпта ... оқушы бар.

... терезеде гүл тұр.

Бір партада ... оқушы отыр.

Қажетті сөздер: үшінші,он бес, бірінші,екі.

Қалада, ауылда, асханада , жерде, аспанда, Ақылбекте, Жанатта,оқушыда,мұғалімде.

Сенің атың кім?

Сен нешінші сыныпта оқисың?

Отбасыңда неше адам бар?

Әкең қайда жұмыс істейді?

Шешең қайда жұмыс істейді?

Жұмбақтарды көшіріп жазып,жатыс септігіндегі сөздердің астын сыз.Аудар.

Сөз тіркестерін құрап айт.

Сөйлемдерді толықтырып жаз

Жұмбақтар

1) Жазда жайнайды,

Күзде жайрайды.

(Ағаш жапырағы)

2)Қыста шыны боп қатады,

Жылыда су боп жатады.

(Мұз)

3) Суда қалқиды,

Жылыда балқиды.

(Мұз)

Асханада демалу

Сыныпта егін жинау

Жазда сабақ оқу

Қыста шаңғы тебу Күзде тамақтану

Жексенбіде суға шомылу

(На столе) ақ бор жатыр.

(На окне) гүлдер тұр.

( В классе) отыз оқушы бар.

(В школе) сабақ басталды.

(В парке) гүлдер өседі.

(Зимой) қар жауады.

(Летом) балалар суға түсті.

Тиісті жалғауды қойып, мақалдарды жатқа айт.

Жақшаны ашып,тиісті сөзді қой.Тиісті сөздерге сұрақ қой.

Мәтінді орысшаға аудар.

1) Қаңтар(-да,-де) қалпақ киім болмайды.

2) Сауда (-да.-де) достық жоқ.

3) Көктем(-де,-да) жерге түскен бір дән,

Күзді күні мың дән болады.

Анам –сатушы.Ол (мектепте,дүкенде) жұмыс істейді.Ағам-ұшқыш.Ол(ауру-

ханада,мейрамханада) жұмыс істейді. Әпкем-аспаз. Ол (асханада, шахтада) жұмыс істейді.

Менің атым Айдар.Мен жетінші сыныпта оқимын. Ақтөбе қаласында тұрамын.

Жатыс септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Мәтінді оқып,сөздік арқылы аударыңдар.

Жатыс септігінің жалғауын жалға.

Кімде? Уменя,у тебя,увас, у него,у нее, у нас,у Вас, у них.

Арсен,Дина,Асан пошли в лес.В лесу деревья.Тут большая елка. В лесу цветы.Зина собирала цветы.Вдруг Асан увидел ежа. Еж сидел в траве.Он был маленький.Мальчики взяли ежа домой.

Мектеп... –мектептер...

Сынып...-сыныптар...

Бала...-балалар...

Көл...-көлдер...

Ағаш...-ағаштар...

Сөздерді шығыс септігіне қойып , сөйлемдер құрастыр.

Жақша ішіндегі жалғаулардың тиістісін қойып, сөйлемдерді жаз.

Сөйлемдерді оқып,қарамен жаылған сөздерге сұрақ қой.

Қала,өзен,ауыл,тау, сырғанақ.

Оқушылар сынып (-тан,-тен) шықты. Ағам (-нан,-нен) хат келді. Әкем өзен (-нан,-нен) балық әкелді. Әжем қала (-дан,-ден) келді.

Жұмысшы цехтан шықты.Ол шкафтан киімін алды.Ол қоймадан шеге алды. Үй сарайдан үлкен.

Сөйлемдерді көшіріп, сұрақтардың орнына тиісті сөздерді қой.

Шығыс септігіндегі сөздерді жазып,сөйлемдер құрастыр.

Мақалдардағы шығыс септігіндегі сөздерді атау септігіне қойып, септе.

Хатты (кімнен?) алдың?

Хатты ... алдым.

Ұста үстелді (неден?) жасады. Ұста үстелді ... жасады.

Қала,қаланың,қалаға,қаланы, қалада,қаладан,қаламен.

Қағаз,қағаздың,қағазға,қағазды

қағаздан,қағазбен.

Түйе жүктен қашып құтылмас,

Ат арбадан қашып құтылмас.

Ауылы жақын ит қасқырдан қорықпас.

Жұмбақтарды көшіріп жазып,шығыс септігіндегі сөздердің астын сыз. Аудар.

Сөйлемдерді оқы. Кімнен?Қайдан? сұрақтарына жауап беретін сөздерді тап.

Шығыс септігіндегі сөздерді табыңдар, оған сұрақ қойыңдар.

Мәтінді орыс тіліне аудар.

Жұмбақтар

1.Топырақтан нәр алып,

Тамырлары таралып.

Өсіп шықты еккенім,

Көріктенді мекенім.

( Ағаш)

2. Бақшадан жер қазып,

Жиып алдым жез қазық.

(Сәбіз)

-Балықшы балықты қайдан шығарды?

-Балықшы балықты қайықтан шығарды.

-Сен балықты кімнен алдың?

-Мен балықты балықшыдан алдым.

- Бақа қайдан шықты?

-Бақа судан шықты.

Малшылар қыста басына жылы бөрік киеді,аяғына пима немесе етік киеді.Бөрікті теріден жасайды,қолғапты жүннен тоқиды,пиманы жүннен басады.Бөрік,қолғап,етік,пима дүкендерде сатылады.

Тиісті жалғауды қойып, мақалды жатқа айт. Аудар.

Жақшаны ашып, жалғаулар- ды жалға. Зат есімдерге сұрақ қой.

Сөйлемдерді орысшаға аудар.

Қотыр қол (-дан,-ден) жұғады,

Пәле тіл (-дан,-ден) жұғады.

Асқар Асан (-нан,нен) шана алды. Айгүл Аязата (-дан,-ден) сыйлық алды.Әпкем дүкен (-нан,-нен) шырша әкелді.

Қайсар мұзайдын (-нан,-нен) келді.

Айзада кинодан шықты.

Асқар Нұрланнан кіші.

Нанды ұннан жасайды.

Ол жұмысын сегізден бастады.

Әсем Әсеттен кітап алды.

Шығыс септігіндегі жіктеу есімдіктерін аудар.

Сөздерге Кімнен? Неден? сұрақтарын қой.

Шығыс септігінің жалғауын жалға.

Кімнен ? От меня, от тебя, от вас, от него, от нас, от Вас, от них.

Баладан, қаладан,Әсеттен,

ауданнан,аспаннан, Шоқаннан,

мектептен, мұғалімнен, сабақтан, оқулықтан, қаздан, қардан,журналдан,анамнан, достарымнан.

Аудан ... – аудандар...

Өзен...- өзендер...

Қайық... – қайықтар...

Оқулық... – оқулықтар...